Regulacje ustawowe odnoszące się do czasu pracy kierowców mają za zadanie zwiększenie bezpieczeństwa na drodze oraz ochronę innych uczestników ruchu. Do przestrzegania zasad zobowiązani są kierowcy samochodów ciężarowych, autokarów, autobusów czy wykonujący transport krajowy lub międzynarodowy.
Tygodniowy czas pracy kierowcy – obowiązujące przepisy
Tygodniowy czas pracy kierowcy nie sprowadza się jedynie do prowadzenia pojazdu. Obejmuje on również szereg innych czynności, które są wykonywane przez kierowców. Mowa tutaj m.in. o czynnościach związanych ze spedycją, obsłudze pojazdu oraz przyczep, załadunku, rozładunku, pełnionym nadzorze, zabezpieczeniu towaru czy niezbędnych formalnościach. Dodatkowo do tygodniowego czasu pracy zalicza się także okres, w którym kierowca pozostaje w gotowości na stanowisku pracy, np. oczekiwanie na załadunek/rozładunek.
Podstawowy dokument, określający czas pracy kierowcy to Ustawa o czasie pracy kierowców z 2004 r. Zgodnie z nim maksymalny tygodniowy czas jazdy kierowcy wynosi 56 godzin.
Czas pracy kierowcy – odpoczynek tygodniowy
Odpoczynek tygodniowy występuje w dwóch wariantach: regularny i skrócony. Pierwszy z nich powinien trwać co najmniej 45 godzin, z kolei drugi z nich nie mniej niż następujące po sobie 24 godziny. Tygodniowy odpoczynek, który trwa 25 godzin, przysługuje kierowcy po 6 cyklach pracy. Co ważne, na każde przepracowane dwa tygodnie, kierowcy należą się co najmniej dwa regularne odpoczynki tygodniowe bądź jeden regularny i jeden skrócony.
Istotny jest również fakt, że w sytuacji, kiedy odpoczynek trwa dłużej niż 45 godzin, to musi się on odbywać w hotelu lub innym przystosowanym do tego celu miejscu. Mowa tutaj o zapleczu sanitarnym oraz sypialni. Organizacja czasu pracy kierowców powinna umożliwiać przeprowadzenie regularnego odpoczynku, trwającego minimum 45 godzin co 4 tygodnie w miejscu zamieszkania bądź centrum operacyjnym.
Wyjątek stanowią przepisy dyrektywy UE 2020/1054 obowiązujące od dnia 20.08.2020 r. Określa ona, że dopuszcza się do wykonania dwóch skróconych tygodniowych odpoczynków z rzędu – minimum 24-godzinnych. Kierowca może wykorzystać skrócony czas odpoczynku zamiast 45 godzin regularnego. Dodatkowo ma możliwość skorzystania z dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych podczas odbywania trasy międzynarodowej. Kierowca ma możliwość odbycia dwóch odpoczynków skróconych z rzędu, lecz następnym odpoczynkiem musi być tygodniowy regularny oraz poprzedzony rekompensatą za dwa uprzednie skrócenia.
Przekroczenie tygodniowego czasu pracy kierowcy – kary
Każdy pojazd musi być wyposażony w tachograf, czyli rejestrator jazdy, który zapisuje czynności kierowcy. To właśnie on odpowiada za precyzyjny zapis czasu jazdy, przerw, odpoczynku, a także przebytej odległości czy ewentualnych zdarzeniach (np. awarii).
Kary za naruszenie obowiązków bądź warunków przewozu drogowego są określone w art. 29 ustawy o transporcie drogowym z 2001 roku. Nakładane są na podmioty, które wykonują przewóz drogowy bądź inne czynności z tym związane. Wysokość kar pieniężnych za wszelkie naruszenia wynosi od 50 zł do 12 000 zł za każde przewinienie. Dodatkowo przedsiębiorca, który prowadzi pośrednictwo przy przewozie osób z naruszeniem przepisów bądź warunków przewozu polega karze w wysokości od 5 000 zł do 40 000 zł za każde naruszenie. Co ważne, NN – najpoważniejsze naruszenia standardów mogą skutkować cofnięciem licencji transportowej